Kan je ziek worden van kou?

Ja of nee?

Kan je verkouden worden door kou?

Om maar direct met de deur in huis te vallen: Nee, je kunt niet direct ziek worden, zoals griep of verkouden door kou te vatten, maar kou kan wel leiden tot complicaties waardoor de gezondheid aangetast kan worden. 

Om deze mythe te kunnen ontkrachten is het goed om eerst te kijken naar wat griep en verkoudheid inhouden:

Griep of verkoudheid?

Griep

Griep is een respiratoire infectie (een infectie die van invloed is op het ademhalingssysteem, inclusief de neus, keel, luchtpijp en longen) veroorzaakt door het influenzavirus. De symptomen van griep kunnen plotseling opkomen en bestaan uit koorts, koude rillingen, hoest, keelpijn, loopneus of verstopte neus, spier- of lichaamspijn, hoofdpijn en vermoeidheid. De ene persoon heeft er weinig last van terwijl griep bij anderen ernstige klachten kan geven, wat in sommige gevallen kan leiden tot ziekenhuisopname. 

Verkoudheid

Verkoudheid wordt meestal veroorzaakt door het rhinovirus, maar andere virussen kunnen ook verkoudheden veroorzaken. Het is milder dan de griep en mensen ervaren symptomen zoals een verstopte neus, niezen, keelpijn, lichte lichaamspijnen of een mild hoofdpijn, hoesten en algemeen malaise. Koorts is zeldzaam bij volwassenen, maar iets vaker bij kinderen.

Beiden een virusinfectie

De bron van griep en verkoudheid is bij beide gevallen een virus dat wordt verspreid via druppeltjes in de lucht wanneer een besmet persoon hoest, niest of praat, of door direct contact met besmette oppervlakken. Kou heeft hier dus geen invloed op en draagt niet bij aan de kans op griep of verkoudheid.

Negatief effect van kou op het lichaam

Ondanks dat koude geen veroorzaker is van griep of verkoudheid kan kou wel degelijk een negatief effect hebben op onze gezondheid:

Onderkoeling

Wanneer iemand langdurig wordt blootgesteld aan lage temperaturen kan dit leiden tot onderkoeling. Bij onderkoeling kan het lichaam zichzelf niet meer voldoende op temperatuur houden waardoor vitale functies kunnen uitvallen. Dit kan uiteindelijk leiden tot de dood. 

Hart- en vaatklachten

In koude omstandigheden vernauwen de bloedvaten zich, wat de bloedcirculatie kan beperken en bij sommige mensen tot hart- en vaatproblemen kan leiden. Het hart moet dan sneller pompen en bij een verminderde pompfunctie kan dit negatieve gevolgen hebben Gezonde personen zullen hier over het algemeen minder last van hebben.

Luchtwegaandoeningen

Koude lucht is vaak droger en kan irritatie van de luchtwegen veroorzaken, wat mensen met astma of chronische obstructieve longziekte (COPD) kan beïnvloeden. Ook mensen die roken kunnen in koude tijden meer last van de luchtwegen hebben. Het is daarom verstandig om in koude lucht via de neus in te ademen om de lucht te verwarmen en te bevochtigen. 

Positief effect van kou op het lichaam

Voor gezonde personen heeft de invloed van kou vaak een positief effect op het lichaam en geest:

Boost voor het imuunsysteem

Regelmatige blootstelling aan koude kan leiden tot een versterkt immuunsysteem. Het lichaam wordt veerkrachtiger tegen stress en ziektes door het activeren van bepaalde immuunresponsen. Iemand als Wim Hof heeft hier samen met wetenschappers al meerdere onderzoeken naar gedaan en een methode voor ontwikkeld. 

Afvallen door kou

Kou stimuleert het bruine vetweefsel in ons lichaam, dat calorieën verbrandt om warmte te genereren. Dit proces, bekend als thermogenese, helpt bij het verhogen van de stofwisseling en kan op lange termijn gewichtsverlies ondersteunen.

Verbeterde slaap

Voor veel mensen kan slapen in een koelere omgeving de slaapkwaliteit verbeteren. De ideale slaaptemperatuur voor de meeste mensen ligt rond de 18°C. Een koelere omgeving stimuleert een betere en diepere slaap.

Verminderde onstekingen

Koude therapie, zoals ijsbaden of cryotherapie, wordt vaak gebruikt om ontstekingen en spierpijn te verminderen, vooral na intensieve lichamelijke inspanning. Kou kan helpen bij het verminderen van zwelling en pijn door de bloedvaten te vernauwen en de bloedcirculatie te vertragen naar het getroffen gebied.

Mentale scherpte

Kou kan ook leiden tot verhoogde alertheid en mentale helderheid. De koude stimuleert de productie van noradrenaline in de hersenen, wat kan leiden tot verbeterde focus en energieniveaus. Mensen met ADHD ervaren positieve effecten door regelmatige blootstelling aan kou.

Schoonheid

Koude temperaturen kunnen de huid strakker maken door de bloedvaten te vernauwen, wat tijdelijk kan leiden tot een gladdere, meer verjongde huid. Het is vele malen goedkoper dan botox, maar kunnen dezelfde positieve invloed op je uiterlijk hebben. Wanneer je een aantal nachten minder hebt geslapen en je met ijsblokjes over je wallen onder je ogen gaat zal de huid daar strakker worden en je wallen verminderen.

Let altijd wel op dat je blootstelling aan kou beperkt en extreme vormen altijd in overleg doet met je arts en bij aanwezigheid van professionals.

Conclusie

De conclusie is dat griep en verkoudheid niet worden veroorzaakt door kou. Sterker nog, door regelmatig je lichaam bloot te stellen aan kou krijgt je imuunsysteem een boost en zal het sneller virussen kunnen bestrijden. Zoals altijd geldt dat te veel ook bij kou kan leiden tot de negatieve effecten, maar dit zijn de extreme gevallen. De positieve effecten van kou zijn immers vele malen groter dus ga er regelmatig op uit zonder jas!